Bu yazımızda, akademik hayatta en az 10 yılını devirmiş, unvan sahibi hocalarımızın gözlemleri ve tecrübelerini derleyerek önemli bir konuya temas etmek istedik. Kısaca “tez yazdırma” olarak adlandırılan, parasını vererek kendi adınıza tez hazırlatma ile ilgili bazı bilgileri ve düşüncelerimizi sizlerle paylaşmak istiyoruz.
Öncelikle bir durum tespiti yapalım
Arama motoruna “tez yazdırmak istiyorum” yazdığınızda, bu konuda hizmet veren onlarca site ile karşılaşabilirsiniz. Bu siteleri incelediğinizde ilk dikkatinizi çekenler “güvenilir tez yazdırma”, “profesyonel tez yazım hizmeti”, “onlarca mutlu danışan” ve “%100 geçme garantili tez yazım hizmeti” gibi mesajlardır. Bu mesajları hemen her sitede görebilirsiniz.
Ayrıca bu siteler “unvan sahibi profesyonel hocalardan %100 kaliteli tez yazımı” verdiklerini belirtirler, “en iyi tez yazdırma sitesi” olduklarını açık açık iddia ederler ve 7/24 ulaşılabilen iletişim numaralarına sahiptirler. Bütün bunlar size bu alanda önemli bir sektör oluştuğu ile ilgili çok çarpıcı bir manzarayı ortaya koyacaktır. Bunlara ek olarak arama sayfasındaki öneriler arasında “tez yazdırmak ne kadar?”, “parayla tez yazdırma fiyatları”, “tez yazdırma fiyatları” gibi öneriler bulunması bu manzaranın boyutlarını tahmin etmenizi sağlayacaktır.
Bu sitelerde belirtilen bilgilerin ne kadar doğru olduğuna birazdan geleceğiz. Ancak öncelikle manzaranın genel görünümünün çarpıcılığını değerlendirecek olursak, onlarca tez yazdırma sitelerinin yer aldığı bu manzara maalesef doğrudur. Çünkü maalesef tez, bugün paranız varsa satın alabileceğiniz bir eşya, malzeme veya hizmet gibi alınır-satılır bir hale gelmiştir. Bugün çok sayıda; ucuza tez yazdırma hizmeti verdiğini belirten tez yazan yerler ortaya çıkmıştır.
Peki parayla tez yazdıran var mı?
Evet maalesef bugün sayıları belki az da olsa parayla tez yazdıranların olduğunu biliyoruz. Bundan dolayı da bu talebe cevap veren siteler var. Böyle bir şey nasıl olabilir? Danışman hocalar fark etmiyor mu? Jüri de mi fark etmiyor? dediğinizi tahmin ediyoruz. Evet, çoğunlukla fark etmiyorlar. Çünkü böyle bir yola başvurulan tezdeki danışman hoca, tez konusunu verdikten sonra öğrenci ile tez sürecinde hiç görüşmüyor. Şurasını şöyle yazalım, burayı şöyle değiştirelim şeklinde hiçbir yönlendirme yapmıyor. Hal böyle olunca tezin kim tarafından, nasıl yazıldığı ile ilgili en küçük bir bilgi sahibi olamıyor. Danışman hoca fark etmedikten sonra jürinin bunu bilmesi zaten mümkün değil çünkü onlar sadece yazılan tezi savunma öncesinde okurlar. Süreç ile ilgili herhangi bir bilgileri olmaz.
Parayla tez yazdıranlar kimler?
Baştan söyleyelim parayla tez yazdıranlar sanılanın aksine ekonomik bakımdan güçlü olan öğrenciler değil. Yani zenginlik ile tez yazdırma arasında bir ilişki yok. Bunun önünde yer alan farklı etkenler var. Bunların başlıcaları;
danışman hocanın “danışmanlık” yapmaması,
çalışıyor olmadan dolayı teze vakit ayıramama,
tezin pratikte bir faydası olmayacağından hareketle bir işe yaramayacağı düşüncesi
ve yüksek lisans veya doktora yapmanın aslında ne anlam taşıdığının bilinmemesi ve bir formalite olarak görülmesi
Bunlardan bir veya birkaçı bir araya gelince, bunlara bir de öğrencinin araştırma yapma ve yazma yönünün zayıf olması eklenirse tez yazdırma davranışı ortaya çıkıyor. Gözlemlerimiz bize öncelikle danışman hoca ilgi ve kontrolünün olmadığı, tezin bir süreç olarak belli aralıklar ile kontrol edilmediği, hatta danışman hocanın öğrenciyi tez konusunu verdikten sonra hiç görmediği durumlarda tez yazdırma yapıldığını gösteriyor.
Ayrıca öğrenci yoğun bir çalışma hayatı içerisinde yer alıyor ve tezine zaman ayıramıyorsa bu durum kaçınılmaz bir hal alıyor. Bunlara ek olarak tez yazdıranların bir bölümü ise yazılan tezin aslında bilime bir fayda sağlamayacağını, “bir işe yaramayacağını” düşünüyorlar. Bu nedenle, benim yazmam ile yazdırmam arasında bir fark yok düşüncesi içerisindeler. Yüksek lisans veya doktora yapmanın aslında ne anlam taşıdığının bilinmemesi ve bir formalite olarak görülmesi de bu düşünce ile birlikte mevcut olursa tez yazdırma, başvurulabilecek makul bir seçenek olarak görülüyor.
Peki para ile tez yazdırmak suç mu?
Evet suç. Çünkü tezinizi genel anlamda kendiniz yazmanız beklenir. Bunun size ait olan bir eserin, sizin tarafınızdan ortaya konulması ve alınacak unvanın hak edilmesi gerekliliği yanında da bazı nedenleri var. Bunlardan en önemlisi tez hazırlamanın aslında öğrenciye, akademik bir araştırmanın nasıl yapılacağını pratikte öğreten bir süreç olması.
Yani özellikle yüksek lisans düzeyinde, hazırlanan tez ile aslında öğrencinin bir araştırma başından sonuna nasıl yapılır, tespit edilen bulgular nasıl düzenlenir ve sunulur, yaparak beceri kazanması bekleniyor.
Danışman hocanın yerinde yönlendirmeleri ve tıkanıklıkları açması gibi rehberliği ile öğrencinin akademik dünyaya adım atması ya da bu dünyada ilerlemesi hedefleniyor. Dolayısıyla tezin ve lisansüstü eğitimin taşıdığı anlam dışına çıkıldığı için tez yazdırmak bir suç olarak değerlendiriliyor.
Peki yardım alabilir miyim?
Evet alabilirsiniz. Normal şartlarda bu yardımı danışman hocanızdan almanız, danışman hocanızın yardımlarının sizin için tamamı ile yeterli olması beklenir. Ancak farklı nedenlerle bunun mümkün olamadığını biliyoruz. Bu durumda, bir bölümün nasıl yazılması gerektiği, bir hesaplamanın nasıl yapılacağı, istatistik analizleri, laboratuvar testleri gibi uzmanlık gerektiren bazı kısımlarda destek alabilirsiniz. Dikkat ederseniz, tezin tamamına hiç dokunmadan, baştan sona hazırlatmak ile bu belirttiğimiz farklı bir durum.
Ayrı bir uzmanlık gerektiren konularda sürecin içinde sizin de yer almanız ile birlikte yardım alabilirsiniz. Hatta almanız daha doğru olur.
Çünkü ortaya kütüphanelerin raflarında yerini alacak, bilime mâl olacak, kalıcı bir eser çıkacak. Bu nedenle yanlış bilgiler, yöntem ve sonuçlar gibi bir içeriğin kalıcı olması yanlış olacaktır.
Ayrıca çalışma ne kadar kaliteli olursa, sonuç da o kadar kaliteli olacaktır. Bunun için de tam gerektiği zamanda bir uzman görüşünü, danışmanlığını veya yardımını almak doğru bir karar olacaktır.
Örneğin psikoloji alanında uzmansınız. Hatta yıllardır sektör içinde başarı ile yer alan uzman bir psikologsunuz. Birkaç psikolojik özelliğin bir konu ile ilişkisini, bazı kişisel özellikleri de dikkate alarak incelemek istiyorsunuz. Alanınıza hakimsiniz. Danışman hocanız da alanında uzman bir kişi. Kendisinden yardım da alıyorsunuz. Ancak tezinizde yer alacak modele uygun istatistik analizlerinin seçiminde ve uygulanmasında yetersiz kalıyorsunuz. Bu durumda, uzmanı olduğunuz konunun dışına çıkarak başlı başına bir bilim dalı olan istatistikte de uzman olmaya çalışmanızı beklemek yanlış olacaktır. Bunlar ile ilgili dışarıdan danışmanlık alabilirsiniz.
Ancak tabi ki bunların neden ve nasıl yapıldığını çok detayına girmeniz mümkün olmasa da süreç içerisinde öğrenmelisiniz. Ya da çalışmanızı bitirdiniz ancak dil ve anlatım yönünden yeterli olamayabilirsiniz. Çünkü yazma işi ayrı bir beceri gerektirir. Bu durumda bir uzman göz tarafından tezinizin baştan sona okunmasını isteyebilirsiniz. Bu da tezinize önemli bir kalite katkısı sağlayacaktır. Sonradan düzeltilmesi mümkün olmayan hatalar, teziniz kalıcı hale gelmeden düzeltilmiş olacaktır.
Bu noktada önemli bir konuya geliyoruz. Doğru yerden, doğru yardımı almak…
Yardım alabileceğim doğru yeri nasıl belirleyebilirim?
Lütfen yanlış anlaşılmasın. Peşinen söyleyelim: Paragrafın sonunu “biz doğru yeriz” diye bitirme gibi bir niyetimiz yok. Sadece tecrübelerimize ve gözlemlerimize dayanarak bildiklerimizi aktarmak niyetindeyiz.
Herhangi bir ihtiyacımızı karşılamak için bugün ilk başvurduğumuz araçlardan birisi olması nedeniyle çok büyük olasılıkla bu yeri internet üzerinde arayacaksınız. Şu anda bu satırları okuyor olmanız da interneti sıklıkla kullandığınızın bir göstergesi. İşte bu noktada dikkatli olmanızı öneriyoruz. Yazımızın başında arama motoruna “tez yazdırmak istiyorum” yazdığınızda, bu konuda hizmet veren onlarca site ile karşılaşabileceğinizi belirtmiştik. Siz tez yazdırmak değil yardım almak istiyorsunuz ama bu siteler karşınıza çıkacak. Bu siteleri incelediğinizde “güvenilir tez yazdırma”, “profesyonel tez yazım hizmeti”, “onlarca mutlu danışan”, “%100 geçme garantili tez yazım hizmeti”, “unvan sahibi profesyonel hocalardan %100 kaliteli tez yazımı”, “en iyi tez yazdırma sitesi” “7/24 ulaşılabilen iletişim” gibi mesajlar göreceksiniz.
Ancak üzülerek ifade ediyoruz ki bunlar çok büyük bir çoğunlukla doğru değil.
Gerçekten danışmanlık hizmeti veren çok az sayıdaki site dışında bunlarda gerçekten unvan sahibi hocalar çalışmıyor. En iyi ihtimal ile doktora yapan, birkaç alanda araştırma yaparak, belli bir seviyede tecrübe kazanmış, aslında çalışma yapılan alana hakim olmayan, ancak farklı bilgileri bir araya getirebilen kişiler bulunuyor. Tabi bu da en iyi ihtimal.
Çoğunlukla size sunulan metin yanlış bilgiler, anlatım bozuklukları, yazım yanlışları ile dolu oluyor. Nereden mi biliyoruz? Çünkü verdiğimiz hizmetler içinde edit ve son okuma gibi hizmetler bulunduğu için bunlar ile sıklıkla karşılaşıyoruz.
Bizden hizmet talep eden öğrencimiz ile görüştüğümüzde böyle bir hizmet alma yoluna gittiğini maalesef anlıyoruz. Gelelim onlarca mutlu danışan ve %100 geçme garantisine. Bu sitelerde birilerinin gerçekten mutlu olduğuna, sonuna kadar yaptıkları çalışmanın arkasında olduklarına dair en ufak bir ispat göremezsiniz. Hatta siteyi 4-5 ay sonra görmeme olasılığı dahi bulunmaktadır. Evet, hizmet alanların isimlerini göstermelerini beklemiyoruz ancak en küçük bir ispatı da yoktur. 7/24 ulaşılabilen iletişim de doğru değildir. Bize ulaşan bazı danışanlarımızdan, maalesef istemediklerinde bu telefonları hiç açmadıklarını öğreniyoruz.
Peki ne yapmalıyım?
Öncelikle teziniz için yardım almak istediğinizde, sizin yerinize tez yazdığını belirten sitelerden uzak durmanızı öneriyoruz. Uygun bir site bulduğunuzda ise bu sitelerin ne zamandan bu yana var olduklarını, sosyal medya hesapları ile birlikte inceleyin. Sitelerinde akademik yeterliklerini gösteren yazıları var mı? Bunları kontrol edin. Akademik derinliklerini test edici sorular sorun ve cevaplarını talep edin. Ücretin bir bölümünü çalışmadan örnek sayfalar gördüğünüzde vermeyi teklif edin. Bu testleri geçebildiyseniz istedikleri ücreti değerlendirin. Çok ucuz bir ücret söylendiyse, unvan sahibi bir hocanın bu ücrete gereken zamanı ayırıp ayıramayacağını düşünün.
Çok önemli bir noktayı da ayrıca belirtmek istiyoruz. İstediğiniz yardım ile ilgili olarak her türlü sorularınızı savunmaya kadar cevaplayabilecekler mi? Bundan emin olun. Tez hazırlamanın aslında öğrenciye akademik bir araştırmanın nasıl yapıldığını pratikte öğreten bir süreç olduğundan yazımızın ilk bölümlerinde bahsetmiştik. Bundan dolayı bu çok önemli. Evet, yapılanlar konusunda uzman olmanızı beklemiyoruz ancak genel anlamda da olsa yapılanların mantığını, neden ve nasıl yapıldığını ihtiyaç duyduğunuzda öğrenebilecek misiniz? Bundan mutlaka emin olun.
Son söz…
Bu yazımızda, başta da belirttiğimiz gibi akademik hayatta en az 10 yılını devirmiş, unvan sahibi hocalarımızın gözlemleri ve tecrübelerini derleyerek önemli bir konuya temas etmek istedik. Bunu yaparken ayrıca, teziniz için yardım almak isterseniz, herhangi bir mağduriyet yaşamamanız için nelere dikkat etmeniz gerektiğini de belirtmek istedik.
Akademik yolculuğunuzda başarılar diliyoruz… Yazımızı okumak değil, sohbet tadında dinlemek isterseniz: