SPSS, özellikle araştırma verilerini analiz etmek için kullanılan güçlü bir yazılımdır. Eğer verileriniz varsa ve bu verilerden anlamlı sonuçlar çıkarmak istiyorsanız, SPSS tam da bu işe yarar. Peki, SPSS nedir ve nasıl kullanılır? Hiç merak etmeyin, bu yazımızda sizlere SPSS’i en temel haliyle anlatacağız.
SPSS Nedir?
SPSS (Statistical Package for the Social Sciences), istatistiksel veri analizi yapmak için kullanılan bir programdır. Araştırmacılar, işletmeler ve öğrenciler tarafından yaygın olarak kullanılan bu araç, veri girişini kolaylaştırır ve analiz sürecini hızlandırır. Örneğin, anket sonuçlarınızı girip hangi sorular arasında ilişkiler olduğunu SPSS ile bulabilirsiniz. Daha fazla bilgi için blogumuzda yer alan SPSS Nedir? Ne İşe Yarar? başlıklı yazımızı ziyaret edebilirsiniz.
SPSS ile Veri Analizi Nasıl Yapılır?
SPSS kullanmaya başlamak için önce verilerinizi programa yüklemelisiniz. Bu, bir Excel dosyası ya da doğrudan SPSS’te oluşturulan bir tablo olabilir. Verilerinizi girdikten sonra:
Değişkenleri Tanımlama: Her sütun bir değişkendir. Örneğin, yaş, cinsiyet ya da eğitim durumu gibi bilgiler sütunlara kaydedilir.
Tanımlayıcı İstatistikler: Verilerinizi özetlemek ve genel eğilimleri görmek için "Tanımlayıcı İstatistikler" kısmını kullanabilirsiniz.
İstatistiksel Testler: Eğer iki grup arasında fark olup olmadığını görmek istiyorsanız, bağımsız örneklem t-testi yapabilirsiniz. Korelasyon, regresyon gibi daha gelişmiş analizleri de SPSS ile kolayca yapabilirsiniz.
SPSS ile veri analizine dair daha ayrıntılı adımları görmek isterseniz, Yeni Başlayanlar için SPSS Tanıtımı başlıklı blog yazımıza göz atabilirsiniz.
YouTube Kanalımızda SPSS Dersleri
SPSS’i daha kapsamlı bir şekilde öğrenmek isteyenler için YouTube kanalımızda sıfırdan başlayan ders serimiz var. Adım adım SPSS öğrenmek için Sıfırdan SPSS Dersleri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz. Bu videolarda temel seviyeden ileri seviyeye kadar her türlü analiz adım adım anlatılıyor.
SPSS’e başlamak aslında sandığınız kadar zor değil. Doğru rehberlik ve kaynaklarla, verilerinizi kısa sürede anlamlı sonuçlara dönüştürebilirsiniz!
Ya da yardım almak isterseniz ...
Kısaca analizlerinizi (normallik analizi, geçerlilik - güvenilirlik analizleri, açıklayıcı faktör analizi (AFA), doğrulayıcı faktör analizi (DFA), yapısal eşitlik modeli (YEM), t-testi, ANOVA, MANOVA, Mann Whitney-U, Kruskal Whallis, Wilcoxon, Tukey’s HSD, Ki-Kare, Welch, Korelasyon, Regresyon vb. testler) istediğiniz şekilde yapıyor ve tezlerinizin/makalelerinizin yöntem, bulgular ve sonuç bölümlerini teslime hazır formatta akademik bir dille yazıyoruz.
Böylece siz tezinizin literatür vb. diğer bölümlerine odaklanıyorsunuz. Ya da analiz raporlarınızı çıkartıyoruz, yazımını siz yapıyorsunuz. Ayrıca, analiz sonrasında çalışmanızın yanında size SPSS veri dosyasını (.sav) ve pdf formatında raporların tamamını teslim ediyoruz. Bu sayede verileri sonraki araştırmalarınızda kullanabiliyor ve raporlar ile birlikte hocalarınıza sunabiliyorsunuz.
SPSS Analizlerini Neden Bir Uzman Yapmalıdır?
Aslında, analizlerinizi tezin sahibi olarak sizin yapmanız en güzeli. Böylece programı öğrenmenin yanında araştırmanıza hakimiyetiniz de artacaktır. Ancak programı öğrenmek ve/veya kullanmak için yeterli bilgi, destek veya zamana sahip olmadığınız durumlarda çalışmanızın analizleri için profesyonel bir yardım almak en doğrusudur. Çünkü, eksik veya yanlış analizler yapılması halinde tezinizin başarılı olamaması, savunmadan geçememesi büyük bir olasılıktır. Hocalarınız aşağıda bazılarını verdiğimiz maddeleri mutlaka kontrol edecek ve size soracaklardır.
Araştırmanda hangi metodu, neden kullandın?
Örneklemini hangi yöntemle belirledin? Sayısı yeterli mi?
Kullandığın ölçekler geçerli ve güvenilir mi? Bunları test ettin mi?
Faktör analizi yaptın mı? Yaptıysan hangi yöntemi kullandın? Neden?
Ölçeğinde ters maddeler var mıydı? Bunları düzelttin mi?
Ölçeğin puanlamasını nasıl yaptın? Neden?
Verilerin parametrik mi? Normallik şartını sağlıyor muydu?
Hipotezlerin neydi? Bunları nasıl test ettin?
Farklılık analizleri için hangi yöntemi kullandın?
Korelasyon ve/veya regresyonu nasıl yaptın?
Şuradaki bulguların için sonuçlarını görebilir miyiz?
Bu ve benzeri soruları daha da arttırabiliriz. Çünkü yaptığınız bilimsel bir çalışma, bir tez ortaya atıyorsunuz. Mutlaka sorgulanacaktır. Diğer taraftan, teziniz başarıyla kabul edilmiş olsa bile yanlış yöntem, analiz ve bulgular içeriyorsa bu durum kalıcı olacaktır. Çünkü, teziniz bir defa yazıldıktan sonra kütüphanelerde yerini alacak ve isteyen tüm okuyucuların erişimine açılacaktır. Bu durum, özellikle akademik hayata atılacak olanlar için büyük bir sorun olacaktır. Dolayısıyla, en doğrusu bir bilenden yardım almaktır.
Yalnız, bu bilen hem istatistikte uzman olmalı hem de akademik yazıma hakim olmalıdır. Çünkü uzman bir kişi istediğiniz analizlerin tamamını yapabilir ancak bunları akademik kurallara uygun olarak yazıya dökmeden size verirse sizin yazmanız yine çok zor olacaktır. Hatta içinden çıkamayacağınızı söyleyebiliriz. Ayrıca, hocalarınızın şunun yanında şunu da analiz etsen iyi olur, şunu çıkartalım ve sadece bununla analiz yapalım deme (büyük!) ihtimali de bulunmaktadır. Dolayısıyla, yardım aldığınız uzman size destek vermeye savunmaya kadar devam etmelidir.