İstatistik Dersleri: Ders 33
Araştırma süreçlerinde her zaman sıfırdan veri toplamak gerekmez. Bazen, mevcut bilgilerin değerlendirilmesi ve yeniden yorumlanması, araştırmacıya büyük avantajlar sağlar. İşte doküman incelemesi yöntemi, ya da diğer adıyla literatür taraması yöntemi, bu amaca hizmet eden etkili bir veri toplama aracıdır. Bu yöntem, yazılı ve görsel kaynakların incelenmesi yoluyla mevcut bilgi ve verileri analiz etme fırsatı sunar.
Doküman İncelemesi Yöntemi Nedir?
Doküman incelemesi, araştırma konusuyla ilgili kitaplar, tezler, makaleler, gazeteler, raporlar, kişisel belgeler ve görsel materyaller gibi birçok farklı kaynağın derinlemesine analiz edilmesi anlamına gelir. Literatür taraması olarak da bilinen bu yöntem, sadece mevcut bilgileri derlemekle kalmaz; aynı zamanda bu bilgileri eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirip yorumlamayı da içerir. Araştırmacı, önceki çalışmalardan yola çıkarak yeni sonuçlar çıkartabilir veya var olan teorileri sorgulayabilir.
Doküman İncelemesi Yönteminin Kullanıldığı Kaynaklar
Bu yöntemin en önemli özelliklerinden biri, geniş bir kaynak yelpazesine sahip olmasıdır. Doküman incelemesi yaparken başvurulabilecek bazı kaynaklar şunlardır:
Kitaplar: Araştırma konusuyla ilgili temel bilgileri sunan kaynaklardır.
Dergiler ve Makaleler: Güncel akademik gelişmeleri ve spesifik konuları detaylı bir şekilde ele alır.
Tezler: Yüksek lisans ve doktora çalışmaları, belirli konularda derinlemesine araştırma sağlar.
Gazeteler ve Raporlar: Güncel olaylar ve resmi veriler hakkında bilgi verir.
Kişisel Belgeler: Günlükler, mektuplar gibi bireysel deneyim ve görüşler sunan kaynaklardır.
Görsel Materyaller: Fotoğraflar, videolar, filmler gibi kaynaklar da araştırmalarda önemli veriler sağlayabilir.
Güçlü Yanları
Doküman incelemesi yöntemi, birçok avantajı beraberinde getirir:
Ayrıntılı ve Kapsamlı Bilgi Elde Etme: Yazılı kaynaklar, geçmişten günümüze kadar biriken bilgileri içerdiği için derinlemesine ve kapsamlı bir analiz yapma imkânı sunar.
Geçerli ve Güvenilir Bilgiler: Kullanılan kaynakların güvenirliğine bağlı olarak, elde edilen bilgilerin doğruluğu ve geçerliliği yüksektir. Özellikle akademik kaynaklar, güvenilir veri sağlama konusunda büyük bir avantaja sahiptir.
Zayıf Yanları
Her araştırma yöntemi gibi, doküman incelemesi de bazı zorluklar barındırır:
Uzmanlık Gereksinimi: Kaynakların doğru şekilde taranması ve analiz edilmesi, belirli bir bilgi birikimi ve uzmanlık gerektirir. Araştırmacının, hangi kaynakların geçerli ve güvenilir olduğuna karar vermesi önemlidir.
Subjektiflik Riski: Yöntem, doğrudan araştırmacının yorumlarına bağlı olduğundan, tarafsızlık sağlamak zor olabilir. Araştırmacı, incelediği kaynakları objektif bir şekilde değerlendirmeye özen göstermelidir.
Zaman ve Maliyet: Dokümanların taranması ve incelenmesi zaman alıcıdır. Ayrıca, bazı özel belgeler ya da kaynaklara erişim maliyetli olabilir.
Sonuç Olarak
Doküman incelemesi ya da literatür taraması, özellikle geçmiş bilgilerden ve mevcut kaynaklardan faydalanmak isteyen araştırmacılar için vazgeçilmez bir yöntemdir. Bu yöntem, daha önce yapılmış çalışmaları analiz ederek yeni fikirler geliştirme fırsatı sunar. Ancak, doğru kaynakları seçmek, tarafsızlığı korumak ve uzmanlık gerektiren analizler yapmak bu yöntemin en önemli zorlukları arasında yer alır.
Not: Bu yazı, doçent bir hocamız tarafından kaleme alınmıştır. Ticari olarak yayınlanamaz. (c) Her hakkı saklıdır.