Bu yazımızda, sizlerden gelen yoğun talep üzerine altın değerinde bir sorunun cevabını vereceğiz:
Anlamlı farklılık sorularım için hangi testi seçmeliyim?
Tez yazarken veya akademik araştırmalarda farklı gruplar arasında anlamlı bir fark olup olmadığını tespit etmek için farklı testlerden yararlanırız. T testi, ANOVA, Mann-Whitney U gibi isimlerini sıkça duyduğumuz bu testler, çeşitli istatistiksel analizlerde kullanılır. Fakat hangi durumda hangi testin kullanılacağı sıklıkla karışıklığa neden olabiliyor.
Bu sorunu çözmek ve resmin bütününe hakim olmanızı sağlamak için, hangi testlerin ne zaman kullanılacağını adım adım açıklıyoruz. Bu testlerin her birini daha önce farklı yazılarda detaylı olarak anlattık, ancak burada özet bir kılavuz sunuyoruz:
Parametrik Testler:
T Testi: İki grubun ortalamaları arasında anlamlı bir fark olup olmadığını test etmek için kullanılır. Eğer verileriniz normal dağılıyorsa ve gruplarınızın varyansları homojense, t testi uygundur.
Bağımsız Gruplar T Testi: İki bağımsız grup karşılaştırılmak istendiğinde kullanılır.
Eşleştirilmiş (Bağımlı) Gruplar T Testi: Aynı grup üzerinde iki farklı ölçüm varsa, öncesi-sonrası karşılaştırması yapılmak istendiğinde kullanılır.
ANOVA (Tek Yönlü Varyans Analizi): Üç veya daha fazla grup arasında fark olup olmadığını test eder. Eğer sadece bir bağımsız değişken varsa, tek yönlü ANOVA kullanılır.
ANCOVA (Kovaryans Analizi): ANOVA’ya ek olarak bir veya daha fazla kontrol değişkeni (kovaryat) dikkate alındığında kullanılır.
Non-parametrik Testler:
Parametrik testlerin koşullarının sağlanmadığı durumlarda kullanılır.
Mann-Whitney U Testi: İki bağımsız grup arasında fark olup olmadığını test eder. Bağımsız örneklem t Testinin parametrik olmayan karşılığıdır.
Kruskal-Wallis H Testi: Üç veya daha fazla bağımsız grup arasında fark olup olmadığını test eder. Tek yönlü ANOVA’nın parametrik olmayan karşılığıdır.
Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi: Aynı grup üzerinde yapılan iki farklı ölçümün karşılaştırılması için kullanılır. Eşleştirilmiş örneklem t testinin non-parametrik karşılığıdır.
Friedman Testi: Birden fazla tekrarlı ölçüm yapıldığında (örneğin zamanla değişen veriler) kullanılır.
Hangi Testi Seçmeliyim?
Test seçerken dikkat edilmesi gereken temel kriterler:
Grup Sayısı: Kaç grup karşılaştırılacak?
Veri Tipi: Veriler normal dağılım gösteriyor mu? Varyanslar homojen mi?
Bağımsız veya Bağımlı Ölçümler: Gruplar bağımsız mı yoksa aynı grup üzerinde birden fazla ölçüm mü var?
Bu sorulara vereceğiniz cevaplara göre doğru testi seçebilirsiniz. Fakat tüm bu teorik bilgilerin yanında, anlatmanın daha etkili olacağını düşünüyoruz. Daha kapsamlı bilgi almak ve bu testlerin nasıl uygulandığını öğrenmek için sizi videomuza davet ediyoruz. Sorularınızı ve yorumlarınızı videonun altında bizimle paylaşabilirsiniz: